سرطان رحم چیست و علت آن

رحم یکی از اعضای حیاتی برای زنان است که حضور و سلامت آن در بدن تاثیر بسیار مهمی بر سلامت جسمانی بانوان داشته و مستقیماً با سلامت ناحیه تناسلی و روند تولید مثل ارتباط دارد.

رحم شکلی شبیه به گلابی دارد که ظاهر آن وارونه به نظر رسیده و بافت آن توخالی است.

رحم در قسمت پایینی شکم و در بین مثانه و راست روده قرار می گیرد، در دو طرف رحم تخمدان ها قرار می گیرند که به واسطه لوله های فالوپ به رحم متصل میشوند.

بیماری های شایع رحم معمولاً قابلیت درمان دارند اما آسیب های شدیدتر مانند سرطان شرایط را کاملاً غیر عادی کرده و احتمالاً این سلول ها با تکثیر در قسمت های مختلف رحم این عضو مهم را از بین خواهند برد.

تحقیقات انجام شده نشان می دهد که علت اصلی مرگ و میر در زنان آمریکایی سرطان دهانه رحم است.

راه های مختلفی برای پیشگیری و اطلاع سریع از این بیماری وجود دارد که از مهمترین آنها باید به تست پاپ اسمیر، واکسن گارداسیل، آزمایش و چکاپ ها و معاینات مرتب اشاره کرد.

همانطور که گفته شد رحم عضو بسیار حساس و آسیب پذیر است که ممکن است با برهم خوردن تعادل هورمونی در بدن بانوان با بیماری هایی مثل سرطان مواجه شوند.

زمانی که تعادل در مقدار هورمون استروژن برهم می خورد ریسک ابتلا به سرطان رحم در زنان افزایش پیدا می کند به همین دلیل برقراری تعادل در میزان هورمون ها به ویژه استروژن در زنان اهمیت بالایی دارد.

برخی از انواع داروها مانند تاموکسیفن اگر برای مدت طولانی مصرف شود باعث برهم خوردن تعادل استروژن شده و احتمالاً مشکلاتی مانند چاقی، دیابت و دیگر عوارض را در پی دارد.

مصرف این داروها ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد و متخصصان تلاش می کنند که برای درمان های طولانی مدت از این دارو و محصولات مشابه استفاده نکنند.

ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی یا hpv یکی از مهمترین دلایل ابتلا به سرطان رحم است.

کسانی که به این آلودگی مبتلا هستند نمی توانند چنین ویروس فعال و خطرناکی را از بدن پاکسازی کنند و احتمالاً خیلی زود به تومورهای بدخیم و غیر عادی در دهانه رحم تبدیل شده و انتشار این سلول های غیرطبیعی باعث ابتلای رحم به سرطان خواهد شد.

مصرف داروی دی اتیل استیل بسترول علت دیگر ابتلا به سرطان رحم است.

این دارو نوعی هورمون استروژن است که از سقط جنین جلوگیری می کند از طرفی دیگر این دارو با شکل گیری سلول های غیر عادی در دهانه رحم و واژن ارتباط دارد.

سال های زیادی است که پزشکان مصرف این دارو را برای حفظ بارداری در زنان ممنوع اعلام کرده و از دیگر محصولات استفاده می کنند.

اما همیشه پای یک عامل اساسی یا جانبی در میان نیست بلکه گاهاً بانوان با افزایش سن یا مصرف سیگار به طور پیوسته به سرطان رحم مبتلا میشوند.

ناگفته نماند که مصرف قرص های پیشگیری از بارداری و استفاده پیوسته و بیش از ۵ سال از این داروها خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد.

با این حال می توان سابقه خانوادگی افراد یا انجام بارداری ها و زایمان های مکرر به ویژه در سنین پایین را علت دیگر ابتلا به سرطان رحم دانست.

سرطان رحم چگونه تشخیص داده می شود؟

بسیاری از بانوانی که به سرطان رحم مبتلا هستند قطعاً نسبت به این عارضه اطلاعات و آگاهی کافی ندارند و نمی دانند از علائم و موارد پیش آمده چطور باید چنین بیماری را تشخیص دهند.

برای تشخیص سرطان رحم پزشک از روش های تخصصی استفاده می کند که کاربردی ترین آنها سونوگرافی ترنس واژینال است.

برای انجام این نوع روش تصویربرداری یک اسکنر میله ای کوچک درون واژن قرار گرفته که برای تهیه عکس های دقیق و ارزیابی تغییر در ضخامت لایه پوشاننده رحم روش مناسبی می باشد.

برای بررسی سلول های سرطانی در ناحیه رحم و حتی دهانه رحم این روش انتخاب مناسبی خواهد بود.

اگر پزشک متوجه شود که احتمالاً عوامل بیماری زا یا سلول های سرطانی در رحم حضور دارند برای بررسی دقیق تر و جزئی نمونه برداری یا بیوپسی را انجام می دهند.

در این فرایند پزشک با برداشتن نمونه کوچکی از سلول های پوشاننده رحم آن را تحت آزمایش قرار داده تا متوجه شوند که آیا این سلول های غیرطبیعی در رحم حضور دارند یا خیر.

نمونه برداری از رحم به دو روش هیستروسکوپی و بیوپسی آسپیراسیون انجام میشود.

در روش هیستروسکوپی پزشک یک لوله نازک و منعطف را از طریق واژن و دهانه رحم به قسمت های داخلی رحم هدایت کرده و با وجود عدسی که بر روی دستگاه قرار می گیرد می توانند داخل رحم و آندومتر را بررسی کنند.

در روش بیوپستی آسپیراسیون یک لوله کوچک و منعطف از طریق واژن وارد رحم شده و به واسطه مکش نمونه برداری انجام خواهد شد.

برای تشخیص دقیق سرطان رحم متخصصان در کنار نمونه برداری و تصویربرداری با آزمایش خون هم می توانند فاکتورهای مختلف را ارزیابی کنند.

هر چند که آزمایش خون راهی دقیق برای تشخیص سرطان نیست اما در نهایت به عملکرد بهتر پزشک و تصمیم گیر نهایی در این مورد کمک شایانی می کند.

درمان سرطان رحم

بعد از انجام مراحل تشخیص سرطان رحم اگر نتایج آزمایش نشان دهنده مثبت بودن این عارضه باشد پزشکان خیلی فوری تلاش می کنند با توجه به وضعیت بیمار و شدت عارضه سریع تر روش های درمانی مناسب را در پیش بگیرند.

به طور کلی اصلی ترین درمان سرطان رحم برداشتن رحم یا جراحی هیسترکتومی است که همراه با آن تخمدان ها و لوله های فالوپ نیز خارج میشوند.

امروزه پزشکان بر اساس وضعیت بیمار تلاش می کنند از روش هایی استفاده کنند که ضمن اثربخشی مطلوب می توانند از بافت رحم نیز محافظت کنند.

اگر شدت و وسعت بیماری آنقدر زیاد باشد که پزشک جراحی را برای خارج کردن رحم انتخاب مناسبی بداند سعی می کنند تا با ایجاد یک برش بزرگ در میان شکم، رحم و تمامی اعضای مرتبط با آن را خارج نمایند.

اما این مرحله از درمان برای بیمارانی است که هیچ امیدی برای حفظ رحم وجود ندارد و این سلول های خطرناک بخش های وسیعی از رحم را درگیر نموده است.

با تمام این تفاسیر پزشک متخصص بعد از جراحی یا پیش از خارج کردن رحم اگر احتمال دهد که امکان رشد مجدد سلول های سرطانی وجود دارد پرتو درمانی را انجام خواهند داد.

پرتو درمانی به دو روش داخلی و خارجی انجام میشود، نوع داخلی آن به گونه ای است که یک لوله پلاستیکی درون رحم قرار می گیرد و پرتو درمانی از این طریق انجام می پذیرد.

معمولا این روش ها برای بانوانی مناسب است که در صورت ابتلا به سرطان رحم جراحی هیسترکتومی را انجام ندهند.

روش دیگر برای پرتو درمانی خارجی نامگذاری میشود در این فرایند یک دستگاه جهت انتقال پرتوها به ناحیه لگن مورد استفاده قرار می گیرد.

یکی دیگر از روش های معمول برای درمان سرطان رحم شیمی درمانی است، شیمی درمانی بعد از عمل جراحی انجام میشود و هدف از این فرایند درمانی جلوگیری از بازگشت سلول های سرطانی است.

شیمی درمانی به طور معمول از طریق تزریق دارو به درون سیاه رگ انجام میشود و بیماران می توانند بعد از هر تزریق به خانه بازگشته و ضمن مراقبت بیشتر از سلامت خود فعالیت های روزمره را انجام دهند.

اما ممکن است بیماران بعد از انجام شیمی درمانی حالت تهوع، استفراغ، ریزش مو و خستگی شدید را تجربه کنند.

البته ناگفته نماند که احتمال ایجاد عفونت در جریان خون با وجود شیمی درمانی افزایش پیدا می کند زیرا بدن توانایی کافی برای مبارزه با عفونت ها را نداشته و این مسئله از مهمترین عوارض جانبی شیمی درمانی به شمار می آید.

هورمون درمانی یکی دیگر از روش های موثر برای درمان سرطان رحم است، البته این فرایند برای همه بیماران نتایج یکسانی ندارد و معمولاً برای کسانی استفاده میشود که به سرطان های خفیف و توسعه نیافته مبتلا هستند.

پروژسترون هورمونی است که به شکل طبیعی در بدن تولید میشود و وارد جریان خون خواهد شد.

معمولاً پروژسترون به صورت مصنوعی به بدن بیماران مبتلا به سرطان رحم تزریق شده و برای کوچک تر کردن تومور و کنترل علائم آن روش مناسبی خواهد بود.

گرفتگی خفیف عضلات، تهوع و حتی افزایش وزن از جمله عوارضی است که احتمالاً بعد از هورمون درمانی اتفاق می افتد.